فرارو-قیمت دلار امروز «دوشنبه ۲۵ مهر» در صرافی ملی ۲۸ هزار و ۹۲۵ تومان اعلام شد. صرافی ملی دیروز هم دلار را با همین رقم می‌فروخت. نرخ فروش یورو نیز مانند دلار ۲۸ هزار و ۹۲۵ تومان است و این اسکناس نیز بدون تغییر نرخ درمقایسه با دیروز فروخته می‌شود.این در حالی است که دلار در بازار آزاد نیز طی این روزها مرز ۳۲ هزار تومان را نیز رد کرده است، باید دید که آیا دلار می‌تواند با تثبیت در سقف تاریخی خود قیمت‌های بالاتر را نیز به خود ببیند.
به گزارش فرارو، تجربه اقتصاد ایران در چند سال اخیر نشان می‌دهد که خروج سرمایه با قیمت‌های بسیار ارزنده می‌گیرد، زیرا صاحبان دارایی‌ها (زمین، مسکن، سهام و …) و آن‌ها که درآمدشان به دلار (و هزینه‌شان به ریال) می‌شود، ارز خارجی می‌کند (عامه). مردمی که به ریال درآمد می‌کنند و هزینه‌شان به ریال می‌شود، زیرا ارزش‌های دارایی و درآمد آن‌ها بیش از افزایش قیمت ارز بالا میرود.
روند پیشرفتی خرید خانه توسط ایرانیان در ترکیه به عنوان مثال از افزایش خروج سرمایه با قیمت ارز است. در سال ۲۰۲۱، تعداد ۱۰۰۵۶ واحد مسکونی توسط ایرانیان در ترکیه خریداری شد که ۱۴ برابر از پیش تحریم‌های (سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۱۰۷ میلادی با میانگین سالانه ۷۰۰ واحد) است. میزان خرید خانه ایرانیان در ترکیه همبستگی نزدیکی با قیمت دلار نشان می‌دهد. شوک‌های قیمت ارز در ده سال گذشته یکی از عوامل کلیدی افزایش خروج سرمایه از کشور به شماره میرود.
مهم ترین تعیین کننده قیمت ارز است
مسعود دانشمند دبیرکل اسبق خانه اقتصاد ایران در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه در حال حاضر حاضردولت با تزریق ارز در بازار تا حدودی افزایش قیمت دلار را گرفته است، گفت: «با توجه به وضعیت اقتصادی که در کشور وجود دارد، دولت با تزریق ارز در بازار آزاد، مانع از افزایش قیمت می شود. نوعی جهش قیمت دلار شده است. به نوعی مدیریت بازار از سوی دولت در این زمینه از اهمیت بسزایی است.»
وی همچنین با اشاره به تاثیراتی که دلار هرات، سلمانیه، دوبی و… بر روی بازار آزاد ارز در ایران می‌گذارد، اظهار داشت: خاص و زیاد بر روی بازار نمی‌گذارند و تفاوت آن‌ها تنها چند سنت است و یکی هستند، در حال حاضر در بازار نرخی هستند که هر روز صبح صرافی ملی تعیین می‌کند، به نوعی به بازار می‌شود و اگر نرخ ۳۱ هزار تومان تعیین شود. در بازار آزاد نیز حدود 32 هزار تومان خواهد بود.»
دانشمند افزود: «نرخ دلار هرات و سلیمانیه نیز در همین رنج‌ها خواهد بود. در شرایط فعلی دولت اگر به پمپاژ آرزو ادامه دهد، کنترل می شود، اما اگر نمی تواند بازار را در بازار داشته باشد، با توجه به اینکه در داخل کشور وجود دارد، قیمت ها با افزایش می یابد. از سوی دیگر در این زمینه احیای برجام از بسزایی است. اگر توافق‌ای زنده شود، ایران می‌تواند به بیش از صدها میلیارد دلار در سراسر جهان دست یابد که این موضوع اقتصاد ایران را در شرایطی قرار دهد که خواهد داد.»
این کارشناس مسائل اقتصادی اضافه کرد: «برخی از دارایی‌های ایران توسط آمریکا و کشور‌ها دیگر بلوکه شده است و برخی از منابع کشورمان نیز در برخی از بانک‌ها جهانی فریز شده است، طبیعتا اگر این سرمایه‌ها دلار آزاد شوند، قیمت ارز در کشور با مواجه خواهد بود. شد، البته باید این نکته را در نظر داشت، که قیمت ارز از حدود 27 هزار تومان کمتر شد، زیرا با توجه به قیمت ارز در بودجه و 27 هزار تومان ارز نیمایی دیگر نمی‌توان انتظاری از این را داشت.»
وی ادامه داد: «دولت نیز با توجه به سیاستی که در پیش گرفته، به مرور در حال نزدیک‌تر کردن نرخ ارز نیمایی و بازار آزاد است تا این گپ را از بین ببرد، بنابراین در شرایطی که شرایط ثابت باشد و دولت همیشه بازار را کنترل کند. کرد، نرخ دلار بین 27 تا 32 هزار تومان در نوسان خواهد بود، اما اگر دولت به هر دلیلی نمی تواند بازار را ادامه دهد، به اندازه کافی در اختیار شما قرار گیرد و یا اینکه برجام را در محاق بسربردید، باید افزایش دهید. دانست.»
دانشمند با اشاره به این که ارز چند نرخی در نظام اقتصادی ایران فسادآور است، بیان داشت: «تجربیات بیش از دو دهه‌ی موید این موضوع است که هرگاه در ایران چند نرخی بوده است، از آن طرف فساد و رانت نیز به وجود آمده است. نمونه عینی این موضوع هدر رفت منابع ملی در قضیه ارز 4200 تومانی است که در نهایت نیز بساط آن نیز جمع شد. اما باید به این نکته نیز اذعان داشت که از بین بردن نظام ارزی چند نرخی در زمانی که اقتصاد کشور در ثبات قرار ندارد و تحریم‌ها بر همه جانبه‌های کشور وارد می‌کند، عملا سخت و نشدنی است.»
وی تصریح کرد: «این کار باید در شرایطی انجام شود که منابع ارزی کشور مناسب باشد و به اندازه نیازی باشد که وجود داشته باشد، باید پیشنهاد شود، تا پیشنهاد یکسان شود، تا بر اساس آن در یک نقطه بهینه و یکسان باشد. به ثبات برسد، در حال حاضر چنین امکانی وجود دارد که این موضوع وجود داشته باشد و نمی‌تواند اجرا شود.»
